Z „Teczki lektora” i „Teczki komentatorki”:
materiałów formacyjnych Ruchu Światło-Życie [1971]
Ks. Władysław Basista
Ogólne zasady wymowy i poprawnego czytania
Wymowa
Mowa ludzka powstaje z harmonijnego współdziałania oddechu, dźwięku i artykulacji. Wstępne przygotowanie do funkcji lektora powinno polegać na ukształtowaniu prawidłowego i ekonomicznego oddechu, dźwięcznego i silnego głosu oraz poprawnej, zgodnej z zasadami języka polskiego, wyraźnej wymowy.
Oddech
Wielu lektorów czyta błędnie z powodu wadliwego oddechu. Np. lektor przyspiesza czytanie niejednokrotnie dlatego, bo brakuje mu powietrza do spokojnego wypowiedzenia zdania do końca lub robi przerwy w nieodpowiednim miejscu dla uzupełnienia powietrza. Uniknie się tych braków, jeśli lektor wypracuje sobie głęboki tor oddechowy oraz nauczy się ekonomicznie szafować posiadanym powietrzem. Dla osiągnięcia tej umiejętności wykonaj następujące ćwiczenia:
Wdychaj powietrze przez nos, głęboko, tak aby powstały jednocześnie znaczne ruchy muskulatury brzusznej, dolnych żeber oraz górnej klatki piersiowej (kontrola rękami). Następnie wydychaj powietrze, lecz nie od razu, ale powoli na spółgłosce „s”. Klatka piersiowa powoli redukuje się, wydech wydłuża.
Zwrócić należy tu jeszcze uwagę na proces wdechu. Ma on się dokonać nie ustami, ale nosem. Ma to ważne, higieniczne znaczenie. Powietrze wdychane nosem oczyszcza się z pyłków przez jamy nosowe, ociepla się chroniąc przed zaziębieniem gardła, zwłaszcza w zimie, gdy w kościele panuje niska temperatura, powietrze nawilgatnia się chroniąc gardło przed zasychaniem.